Pełniącym obowiązki grabarza na terenie naszego cmentarza jest pan Marcin Tomosz. Parafia powierzyła mu odrębną umową przygotowywanie miejsc grzebalnych, troskę o cmentarz oraz zarządzanie chłodnią, która znajduje się w pomieszczeniach kaplicy cmentarnej.
Co oznacza słowo cmentarz? Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa coemeterium, o tym właśnie znaczeniu, które z kolei jest zlatynizowaną formą greckiego „κοιμητήριον = miejsce spoczynku” od „κοιμοῦμαι = spać”. Cmentarz żydowski nazywa się kirkut, zaś muzułmański mizar. … Często przy tych cmentarzach istnieją też specjalne krematoria.
Na kształt i umiejscowienie cmentarza miała zawsze wpływ tradycja religijna, względy sanitarne, położenie geograficzne, skład lokalnej społeczności. Cmentarz bywa traktowany jako miejsce uświęcone i miejsce kultu. Przez wzgląd na funkcje jakie pełnią w Polsce wyróżniamy dwa rodzaje cmentarzy: wyznaniowe oraz cywilne. Przez wyznaniowe rozumiemy powszechnie występujące parafialne lub miedzy parafialne, jak również znacznie rzadziej spotykane: zakonne, specjalne – dla określonych grup wiernych np. bractwa religijne, jak i rodzinne. Cywilne dzielą się na komunalne, których właścicielami są gminy, oraz wojenne, stanowiące miejsca spoczynku żołnierzy poległych w czasie walk i ofiar terroru. Na cmentarzach wyznaniowych odbywają się pochówki osób zmarłych tylko określonego wyznania, o ile w danej miejscowości występują cmentarze innych wyznań bądź komunalny. Na cmentarzach komunalnych chowani są zmarli różnorodnych wyznań oraz bezwyznaniowcy.
Na podstawie materiałów zebranych w 2009 r. przez Główny Urząd Statystyczny wynika, że ogółem w Polsce istniało 17 793 cmentarzy cywilnych, w tym: 2 876 komunalnych, 7 703 rzymskokatolickich, 5 806 ewangelickich, 373 prawosławnych oraz pozostałych wyznań – 1035, w tym około 600 cmentarzy żydowskich.
Ustawa zasadnicza o cmentarzach i chowaniu zmarłych zapewnia nienaruszalność grobu w okresie 20 lat, a cmentarza – po jego zamknięciu dla grzebania zmarłych – nie może być użyty na inny cel, przed upływem 40 lat od dnia ostatniego pochowania zwłok na cmentarzu. Przepisy ustalające termin dwudziestoletni nie mają zastosowania do pochowania zwłok w grobach murowanych, przeznaczonych do pomieszczenia zwłok więcej niż jednej osoby. W tym przypadku nie ma określonego jakiegokolwiek terminu. Domyślnie, należy uważać je za trwałe.
INSTRUKCJA O CMENTARZACH PARAFIALNYCH
- We wszystkich kulturach świata i na przestrzeni całych dziejów ludzkości cmentarze, groby i miejsca grzebania zmarłych były i są otaczane szczególnym pietyzmem, właściwym dla danej kultury i stanu cywilizacji narodu. Pietyzm ten ma swój własny wyraz, zasadność i formę w chrześcijaństwie.
- Cmentarz, jako miejsce wiecznego spoczynku zmarłych, poświęcony lub pobłogosławiony, jest miejscem świętym; posiada charakter sakralny; odzwierciedla życie religijne parafii; świadczy o wierze i kulturze miejscowej ludności; pozostaje niewyczerpalnym źródłem wiedzy o życiu w przeszłości jednostek i społeczności ludzkich; stanowi powszechnie dostępną kronikę lokalnych dziejów Kościoła i narodu. Dlatego powinien być otoczony religijną czcią, szacunkiem oraz opieką ze strony duszpasterzy i wiernych.
- Kościół ma prawo zakładania i posiadania cmentarzy oraz zarządzania nimi, zgodnie z prawem (zob. Ustawa z dnia 31.01.1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych z nowelizacją z roku 2000). „Tam, gdzie to możliwe, Kościół powinien mieć własne cmentarze albo przynajmniej kwatery na cmentarzach świeckich, przeznaczone na grzebanie wiernych zmarłych, należycie pobłogosławione”.
- Także urny z prochami zmarłego człowieka, z zachowaniem właściwych przepisów i obrzędów, należy zawsze składać w grobie lub w kolumbarium.
- Osobom innego wyznania i osobom bezwyznaniowym nie wolno odmówić pochówku na cmentarzu katolickim, jeśli w danej miejscowości nie ma cmentarza komunalnego. Także w przypadku istnienia cmentarza komunalnego rodzina zmarłego akatolika ma prawo do pochowania go w istniejącym już grobie rodzinnym na cmentarzu katolickim.
- Zarząd cmentarza sprawuje proboszcz parafii, będącej właścicielem cmentarza.
- Czynności administrowania cmentarzem proboszcz może powierzyć pracownikom parafii i innym osobom lub przedsiębiorstwom na podstawie pisemnej umowy, która określa zakres tego administrowania, z zachowaniem uprawnień proboszcza jako zarządcy cmentarza.
- Bezwzględnym warunkiem pochowania zwłok jest karta zgonu, potwierdzająca rejestrację zgonu przez Urząd Stanu Cywilnego.
- Zaleca się, aby karty zgonu były przechowywane w archiwum dokumentacji cmentarnej przez okres 30 lat; numer karty powinien być zgodny z numerem aktu w księdze cmentarnej w danym roku.
- W przypadku ekshumacji na inny cmentarz kartę zgonu należy przekazać do administracji cmentarza, na który ekshumowane są szczątki. W przypadku braku karty zgonu należy podać pisemną informację o jej braku.
- Wymagania, które muszą spełniać cmentarze, groby i inne miejsca pochówku zwłok i szczątków, reguluje Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 7 marca 2008 r.
- Teren cmentarza powinien być odpowiednio ogrodzony.
- Na terenie cmentarza stawia się wysoki krzyż jako znak odkupienia i wiary w zmartwychwstanie i życie wieczne. Obowiązek ten nie dotyczy cmentarza, na którym znajduje się kaplica cmentarna.
- Ekshumacja zwłok i szczątków może być dokonana:
- na umotywowaną prośbę osób uprawnionych do pochowania zwłok – za zezwoleniem inspektora sanitarnego, zgodnie z obowiązującymi zasadami;
- na zarządzenie prokuratora lub sądu;
- na podstawie decyzji właściwego inspektora sanitarnego w razie zajęcia terenu cmentarza na inny cel.
- Zachęca się, aby na dużych cmentarzach budować kolumbaria lub katakumby.
- Nagrobki świadczą także o wierze i kulturze estetycznej. Dlatego nie powinny być sprzeczne z podstawowymi, ogólnie przyjętymi kanonami piękna i z chrześcijańską skromnością. Winny harmonizować z nagrobkami zabytkowymi, nie naruszając ich skali i proporcji.
- Poleca się, aby na grobach zmarłych nie umieszczać napisów i symboli, które tchną beznadziejnością, rozpaczą czy też pogańską wizją życia pozagrobowego. Także treść nekrologów podawanych w prasie i na klepsydrach winna być teologicznie poprawna i natchniona prawdą, że przez śmierć życie człowieka wierzącego „zmienia się, ale się nie kończy”
- Należy zachować i zabezpieczyć stare cmentarze, stare kwatery cmentarzy z ich ogrodzeniami, alejami, nagrobkami i innymi obiektami cmentarnymi. Jeżeli cmentarz wpisany jest do rejestru zabytków, parafia powinna posiadać kopię wpisu oraz pełny spis grobów, wpisanych do rejestru zabytków. Nagrobki te podlegają szczególnej ochronie. To samo dotyczy pomników nagrobnych, obelisków, krzyży, figur i innych obiektów o charakterze zabytkowym i historycznym, znajdujących się w obrębie cmentarzy grzebalnych oraz przykościelnych. Ich przemieszczenie może nastąpić tylko w przypadkach wyjątkowych, po uprzednim uzgodnieniu z Diecezjalną Komisją do spraw Sztuki Sakralnej.
- Należy zadbać o zachowanie cmentarzy, nagrobków zabytkowych i historycznych innych wyznań czy narodowości, by były świadectwami chrześcijańskiego szacunku dla każdego człowieka, tolerancji i braterstwa. Rozbieranie starych, zabytkowych grobowców, wykorzystywanie ich elementów oraz detali, takich jak płyty, krzyże, tablice do budowy nowych jest niedopuszczalne i głęboko nieetyczne.
REGULAMIN CMENTARZA PARAFIALNEGO
/UMIESZCZONY NA POLECENIE KURII DIECEZJI BIELSKO -ŻYWIECKIEJ/
Cmentarz jest miejscem świętym, przeznaczonym do chowania zmarłych. Osoby przebywające na cmentarzu zobowiązane są do zachowania ciszy, powagi i szacunku wobec pochowanych tutaj zmarłych. Powinny też troszczyć się o porządek i czystość znajdujących się tutaj grobów oraz całego cmentarza.
Właścicielem cmentarza jest parafia p.w. św. Jana Chrzciciela w Brennej.
Zarządcą cmentarza jest proboszcz parafii. W imieniu zarządcy, czynności administracyjne na cmentarzu wykonuje grabarz. Do jego kompetencji należy m.in. troska o wygląd cmentarza, ustalenie miejsca pochówku, przygotowanie grobu przed i po pochówku, wykonywanie innych zadań zgodnych z ustawą o cmentarzach.
Na cmentarzu prochy ludzkie po kremacji należy pochować w urnie. Nie wolno rozsypywać na cmentarzu prochów ludzkich po spopieleniu.
Pochowanie na cmentarzu osoby zmarłej z innej parafii wymaga zgody proboszcza zarządzającego cmentarzem.
Ekshumacji zwłok ludzkich oraz pochowania ekshumowanych zwłok z innego cmentarza można dokonać według obowiązujących przepisów prawnych Sanepidu.
Każdy grób powinien mieć wyznaczonego dysponenta. Dysponent grobu może zgłosić zarządcy cmentarza decyzję o rezygnacji z grobu w celu przeznaczenia go do innego pochówku, ale dopiero po 20 latach od dnia pogrzebu. Po rezygnacji z grobu, opiekun jest zobowiązany do usunięcia wszystkich pozostałości nagrobka.
Odpady i śmieci wyłącznie z cmentarza należy składować w wyznaczonym do tego miejscu.
Na terenie cmentarza zakazuje się w szczególności: zakłócania ciszy, porządku i powagi miejsca, w tym używania radioodbiorników; ustawianie ławek, ogrodzeń, sadzenia drzew/krzewów bez zezwolenia zarządcy; wysypywania odpadów poza pojemniki do tego przeznaczone, przebywania w stanie nietrzeźwym lub spożywania piwa czy alkoholu, palenie papierosów; wprowadzania zwierząt (nie dotyczy psów przewodników); prowadzenia działalności handlowej i reklamowej;, akwizycji, rozkładania wizytówek; zabudowanie grobu wykraczające poza powierzchnią miejsca grzebalnego; zastawiania i zagospodarowywania przejść między grobami w sposób powodujący utrudnienie w poruszaniu się osób na cmentarzu; wjeżdżania pojazdami mechanicznymi, innych zachowań uwłaczających pamięci zmarłych.
Cmentarz jest ubezpieczony przez parafię w zakresie OC. Nie dotyczy to ubezpieczenia nagrobków i grobów murowanych, które należy ubezpieczyć we własnym zakresie od dewastacji, zniszczenia czy kradzieży.